De meningen over hoe goed of hoe slecht blauw licht is voor je gezondheid lopen uiteen. Waarom dat zo is leg ik hier uit.
Wat is blauw licht?
Het spectrum van natuurlijk daglicht bestaat uit een harmonieuze verdeling van de kleuren, die binnen een 24-uur cyclus verloopt, beginnend met meer blauw licht in de ochtend tot meer rood licht in de avond.
Ons circadiaanse 24-uurs biologische ritme wordt gereguleerd door dit natuurlijke licht van de zon. Dit is al miljoenen jaren zo. Het aandeel aan blauw licht gedurende een dag (vooral in de ochtend) volgt een duidelijke verdeling en regelt de ‘interne klok’. Hiervoor zijn de cellen in de ganglionlaag van het netvlies van het oog verantwoordelijk. Ze hebben een directe verbinding met de tussenhersenen en juist deze cellen zijn het meest gevoelig voor licht met golflengten rond 460 nm: dat is blauw licht!
Dit hogere aandeel natuurlijk blauw licht in de ochtend zet je lichaam in de 'dagmodus' en het zet de pijnappelklier ‘aan’. Zo wordt de productie van melatonine, het zogenaamde slaaphormoon, onderdrukt en de productie van verschillende stresshormonen zoals cortisol neemt toe. Maar het is ook belangrijk voor de aanmaak van serotonine, het ‘gelukshormoon’. Niet alleen dat, maar allerlei andere interne klok processen lopen mee in dit natuurlijke dag-nachtritme.
In de gewone daglichtverdeling is er naast het aandeel blauw licht, ook altijd een evenwichtig aandeel van de andere kleuren van het licht en met name het aandeel rood en bijna-infrarood licht, zorgen voor herstel en activering van celstofwisselingsprocessen.
Aan het einde van de dag neemt het aandeel blauw af en het aandeel rood licht wordt hoger. Dit zorgt voor de aanmaak van melatonine, uit de hoeveelheid serotonine die eerder door het blauwe licht is aangemaakt, en je valt hiermee lekker in slaap. En behalve dat: melatonine wordt wel gezien als de belangrijkste natuurlijke lichaamseigen antioxidant en speelt op die manier een grote rol in allerlei andere gezondheidsaspecten. Denk daarbij ook aan het immuunsysteem.
En nu, in onze maatschappij, hebben moderne lichtbronnen, zoals in beeldschermen, tl-buizen, spaar- en LED-lampen, een andere samenstelling van het kleurspectrum. Dit bestaat voor een groot deel uit onnatuurlijke blauwtinten (blauw, indigo, violet) met pieken van de andere kleuren. Het rode gedeelte, dat onder andere nodig is voor een gezonde bloedcirculatie, is veel te laag.
Bovendien fluctueert dit niet mee met wat je specifiek in de ochtend of avond nodig hebt: de samenstelling is altijd hetzelfde.
Teveel blootstelling aan blauw licht, vooral 's avonds en ‘s nachts, kan behoorlijk wat gezondheidsproblemen veroorzaken, vooral de ogen kunnen schade oplopen en dan is er nog de hormonale impact. Blauw licht 's middags en 's avonds verstoort het natuurlijke circadiaanse ritme.
Hierover heb ik al veel meer geschreven in bijv mijn artikelen over de gevolgen van teveel schermtijd en het verstorende effect daarvan op het slaapritme.
De controverse over blauw licht is ontstaan omdat het verband tussen de blootstelling aan onnatuurlijk blauw licht en de schade aan het netvlies bij mensen lastig wetenschappelijk te bewijzen is. Het duurt namelijk jaren voor de schade aan bijvoorbeeld het netvlies is aangetoond. Niemand legt dan nog het verband met alle uren aan het beeldscherm die hieraan vooraf zijn gegaan.
Het basisprincipe is echter dit: er treedt een zgn. fototoxiciteit van blauw licht op. De aanmaak van vrije zuurstofradicalen wordt hierdoor negatief beïnvloed. Dit is wel zeer goed onderzocht en aangetoond in tal van cel studies*.
Ik krijg regelmatig twee vragen:
Het antwoord op de eerste vraag is:
Het effect van kleuren op het organisme hangt altijd af van de mate van verzadiging en intensiteit.
Blauw licht, dat wordt uitgezonden door LED-licht, fluorescentielampen en beeldschermen, veroorzaakt stress omdat het de hormonale balans verstoort en het lichaam in de ‘dagmodus’ zet, wat leidt tot de productie van stresshormonen.
Bij natuurlijk daglicht, of een simulatie daarvan, is het licht dat binnenkomt veel minder agressief en leidt tot een natuurlijke, harmonieuze reactie.
Bij gebruik van de blauwe kleurentherapiebril adviseren wij deze binnenshuis te gebruiken, met daglicht dat door het raam binnenkomt of met een gloeilamp als lichtbron. Alleen dan kan het blauwe licht zijn ontspannende en kalmerende effecten hebben. Gebruik de blauwe bril niet buiten in de volle zon, anders kun je ongewenste hormonale reacties krijgen, zoals de aanmaak van het stresshormoon cortisol, zeker als je de bril in de late middag buiten gebruikt.
Het antwoord op de tweede vraag is:
Het blauw van de kleurenpunctuurset komt niet via de ogen binnen. De acupunctuurpunten op de huid die verbonden zijn met hormonale functies, reageren juist bijzonder goed op het blauw, en dan vaak in combinatie met de complementaire kleur oranje.
Verder heeft blauw licht als eigenschap dat het ontstekingsremmend werkt.
Samenvattend: mijn mening over de gezondheidsaspecten van blauw licht luidt: het is zeer gezond, als je het op de juiste tijd en in de juiste mate tot je neemt.
Hier mijn tips voor het gebruik van blauw licht met de kleurenpunctuurset.
* cel studies*:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24747803
en https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25015557/
Wil je deze toekomst gerichte, helende kennis leren? Download hier de studiegids.
Neem contact op voor vragen!